Zgodnie z zapowiedzią nasze ostatnie czwartkowe spotkanie przybliżyło nam znaczenie bardzo bogatej symboliki Krzyża św. Damiana. Pomimo, że jest nazwany krzyżem, jest to ikona pochodząca z kościoła św. Damiana, a aktualnie znajdująca się w Bazylice św. Klary w Asyżu.
Cała ikona obramowana jest szlaczkiem z namalowanych złotym kolorem muszelek, wyrażających aspekt nie tylko nadprzyrodzony, wieczny, ale także ludzki. Nad głową Jezusa widnieje napis „IHS NAZARE REX IVDEORVM” – Jezus z Nazaretu król Żydowski.
Symbolika Krzyża św. Damiana to nie tylko poszczególne symbole, ale również kolory:
· Kolor złoty – symbol bóstwa, wielkości, np. złoty kolor szat Jezusa; aureole świętych; złote ornamenty na szatach Maryi.
· Kolor biały – symbolizuje chwałę, najwyższy byt i nawiązuje do zwycięstwa nad siłami zła. Ten kolor jest także symbolem przemiany wewnętrznej, nowych narodzin według Ducha.
· Kolor czerwony – jeśli użyty jest w przedstawieniu Chrystusa oznacza męczeńską śmierć na krzyżu; w przedstawieniu osób świętych –miłość; często także ich męczeństwo (= najwyższy wyraz miłości). Symbolizuje również moc Ducha Świętego oraz jego dary
· Kolor jasno błękitny – symbol tchnienia, które daje życie.
· Kolor czarny – oznacza naturę ziemską i konkretny, rzeczywisty w niej udział (może się to odnosić także do ludzkiej natury Chrystusa), grzeszność, zło.
· Kolor żółty – początkowo mylony ze złotym, po okresie średniowiecza stał się symbolem zdrady Judasza
Na ikonie znajdują się 33 postacie, a wśród nich:
· Zmartwychwstały, triumfujący Chrystus z koroną chwały zajmujący miejsce centralne. Jest postacią dominującą na krzyżu, zarówno pod względem wymiarów, jak i bijącego od Niego światła, przez, co jest postacią najjaśniejszą. Z Jego ran spływa krew na Aniołów, św. Jana oraz Setnika.
· Przy Chrystusie: Maryja, św. Jan po Jego prawej stronie oraz Maria Magdalena, Maria matka Jakuba, Setnik i obserwator po lewej stronie Chrystusa. Także dwie mniejsze postacie poniżej – Longinus, który przebił bok Chrystusowi oraz postać utożsamiana z mężczyzną, który podał Jezusowi gąbkę nasyconą octem do picia.
· Sześciu Aniołów pod ramionami Chrystusa
· Nad głową Chrystusa znajduje się scena przedstawiająca Jego Wniebowstąpienie, gdzie Jezus otoczony jest przez Aniołów i Archaniołów, a nad nimi wyciągnięta jest dłoń Boga.
· W samym podnóżku krzyża znajdują się postacie ledwo widoczne– święci ze Starego Testamentu. Według jednej z interpretacji mają to być Św. Piotr i Św. Paweł. Inna wersja mówi, że najbardziej widoczne postacie to patroni Umbrii – św. Jan i Michał, a pozostałe rozmazane postacie to: św. Piotr, św. Rufin, św. Jan Chrzciciel i św. Paweł.
Na ikonie obecny jest również kogut na wysokości łydki Jezusa i pionowo nad głową św. Piotra. Kogut ten powiązany jest ze zdradą św. Piotra. Istnieje też interpretacja sugerująca, że kogut był symbolem wschodzącego słońca, a zatem oznacza on nowy dzień, w którym słońcem jest właśnie zmartwychwstały Chrystus.